Jemy za mało warzyw i owoców. Powinny one stanowić połowę tego co spożywamy. Zła dieta jest najczęstszą przyczyną spadku odporności i choroby. Warto o tym pamiętać jesienią, kiedy coraz mniej jest świeżych produktów i coraz trudniej jest wzmacniać dobre, letnie, nawyki żywieniowe.
Głównym źródłem antyoksydantów są produkty roślinne - owoce i warzywa. Błędy żywieniowe skutkują małą ich zawartością w codziennej diecie. Nasz organizm nie jest wtedy w stanie zapewnić równowagi pomiędzy produkcją wolnych rodników a mechanizmami obronnymi, które pozbawiają je aktywności. Taki stan określamy jako tzw. stres oksydacyjny. Jest on bardzo niekorzystny dla naszego zdrowa. Zawartość antyoksydantów w diecie ma bezpośredni wpływ na prawidłowe funkcjonowanie organizmu i naszą odporność.
3 na 4 Polaków ma problemy z antyoksydacją i detoksykacją
Około 3/4 naszego społeczeństwa ma problem z antyoksydacją i detoksykacją, czyli usuwaniem toksyn z organizmu. Oba proces są bardzo ważne. Właściwie zbilansowana dieta jest jednym z kluczowych czynników, które wpływają na długość naszego życia oraz przeciwdziałają zachorowalności na choroby cywilizacyjne. Grupą zawiązków, które odgrywają istotną rolę w utrzymaniu naszego zdrowia, są przeciwutleniacze pochodzące z owoców i warzyw - mówi dr n. med. Beata Dethloff z kliniki medycyny estetycznej i anti-aging Dr Beaty Dethloff.
- Detoksykacja to usuwanie toksyn z organizmu. A przez to, że za mało pijemy, powodujemy, że te toksyny aż się kotłują w naszym organizmie. Kiedy dodamy jeszcze wolne rodniki, które są wytwarzane zarówno w organizmie, jak i przez różne czynniki zewnętrzne, to mamy tak naprawdę taką tykającą bombę. Bombę, która trzeba tylko patrzeć i czekać kiedy wybuchnie w postaci jakiejś choroby albo nowotworu. Stąd właśnie mamy tyle chorób nowotworowych – dodaje dr Beata Dethloff.
Najprostsza metoda zwalczania wolnych rodników
- Nasz organizm jest narażony na przewlekłe powstawanie wolnych rodników. Te wolne rodniki wykazują działanie niekorzystne i są związane z rozwojem wielu jednostek chorobowych. Najprostszą metodą obniżania poziomu wolnych rodników jest dostarczanie antyoksydantów - mówi Łukasz Sieńczewski, dietetyk, specjalista ds. żywienia, Centrum Medyczne VitaImmun w Poznaniu.
Przeciwutleniaczy inaczej nazywane antyoksydantami to związki, których funkcja polega na ochronie komórek i tkanek organizmu przed szkodliwym działaniem wolnych rodników. Przeciwutleniacze oddają wolne elektrony rodnikom chroniąc nasz organizm przed uszkodzeniami.
- Wiele rzeczy wpływa na powstawanie wolnych rodników. Kluczowy jest stres, w którym tak naprawdę funkcjonujemy, czy to stres psychiczny, czy stres fizyczny. Ale również żywność, która niestety niejednokrotnie nie jest żywnością prozdrowotną - dodaje Łukasz Sieńczewski.
W jakich produktach znajdziemy najwięcej przeciwutleniaczy?
Głównym źródłem przeciwutleniaczy są produkty roślinne - owoce, warzywa, a także zioła i przyprawy. Protekcyjne właściwości owoców i warzyw wynikają z obecności w nich przeciwutleniaczy. To one zwalczają wolne rodniki. Wysokie spożycie owoców i warzyw obniża ryzyka wielu chorób cywilizacyjnych. Wyjątkowo bogate w antyoksydanty są owoce jagodowe.
Według badań borówka ma najwięcej antyoksydantów spośród wszytkach owoców i warzyw. Cytrusy kojarzone z charakterem antyoksydacyjnym ustępują miejsca owocom jagodowym.
Wartości całkowitego potencjału antyoksydacyjnego owoców i warzyw kształtują się w szerokim zakresie i zależą od ich gatunku. Dla najpopularniejszych warzyw przedstawia się następująco.
Mniej mięsa, więcej warzyw i owoców
Wolne rodniki powstają na skutek reakcji biochemicznych zachodzących w naszym organizmie. Są stałym elementem metabolizmu. Gdy jednak zostaje zaburzona równowaga wolne rodniki gwałtownie poszukują brakujących elektronów w zdrowych komórkach. To uruchamia procesy chorobotwórcze, prowadzi do uszkodzenia tkanek, a nawet naszego DNA.
- Wolne rodniki nie są samym złem. My potrzebujemy tych związków, żeby walczyć z różnymi niekorzystnymi mikroorganizmami. Ale generalnie, jeżeli tych wolnych rodników jest zbyt dużo, to wpływa to niekorzystnie. Dochodzi do uszkodzenia komórek, takie mutacje mogą prowadzić na przykład do chorób nowotworowych. Jest wiele niekorzystnych następstw, dlatego organizm sam ma potencjał antyoksydacyjny, czyli może zwalczać niekorzystne wolne rodniki. Ale niestety w wyniku właśnie trybu życia, w wyniku jedzenia zbyt dużej ilości białka zwierzęcego, mięsa zwierzęcego, dochodzi do zbyt dużej produkcji tych wolnych rodników, no i dlatego musimy jeść więcej warzyw, owoców, żeby te wolne rodniki zwalczać. No a dzieje się odwrotnie. Jemy coraz więcej mięsa i białka pochodzenia zwierzęcego, i coraz mniej warzyw i owoców - mówi dr n. med. Igor Łoniewski, z Zakładu Biochemii i Żywienia Człowieka, Pomorska Akademia Medyczna w Szczecinie.
Jemy coraz więcej mięsa i białka pochodzenia zwierzęcego, i coraz mniej warzyw i owoców. Zdecydowanie powinniśmy zrównoważyć dietę w ten sposób, żeby spożywać warzywa i owoce, białka pochodzenia roślinnego, a nie zwierzęcego - podsumowuje dr Igor Łoniewski.
Antyoksydanty w diecie mają bezpośredni i znaczący wpływ na prawidłowe funkcjonowanie organizmu oraz utrzymanie dobrego stanu zdrowia. Skończyło się lato, czas kiedy najłatwiej nam jest odżywiać się zdrowo. Ciągle mamy dostęp do świeżych warzyw i owoców. Nie zmarnujmy tego czasu, jedzmy jak najwięcej i dalej budujmy swoją odporność. Zimą nie będziemy mieli tej okazji.
Materiał powstał w ramach kampanii „Lato z borówkami” realizowanej przez Krajowy Związek Grup Producentów Owoców i Warzyw. Jest finansowana ze środków Funduszu Promocji Owoców i Warzyw.
Źródło: Fundacja Promocji Polskiej Borówki
Więcej na temat konieczności radykalnej zmiany postrzegana miejsca warzyw i owoców w naszej diecie w materiałach pt. „Warzywa i owoce powinny stanowić połowę tego, co jemy” „Kęs za kęs, cios za cios”, „Zdrowe zaczyna się od jedzenia”, „Czym bardziej jesteśmy aktywni, tym więcej warzyw i owoców potrzebujemy w diecie".
Więcej na temat zależności pomiędzy spożywaniem owoców i warzyw a ryzykiem zachorowania na choroby cywilizacyjne w pracy dr Remigiusz Olędzki, „Potencjał antyoksydacyjny owoców i warzyw oraz jego wpływ na zdrowie człowieka. Antioxidant Potential of Fruit and Vegetables and its Impact on Human Health”, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, 2012, nr 1 (4), s. 44-54, rys., bibliogr. 30 poz. [streszczenie] oraz w ostatnim przedsezonowym numerze Food Forum, maj 2018.
Więcej zdjęć owoców w zakładce Press Kit.
Opracowanie sfinansowano ze środków Funduszu Promocji Owoców i Warzyw w ramach realizacji przez Krajowy Związek Grup Producentów Owoców i Warzyw kampanii „Lato z borówkami”.