Transformacja truskawkowej branży staje się faktem

W Polsce panują dobre warunki do uprawy truskawek. Sprzyja temu klimat. Ciepłe i słoneczne dni oraz chłodne noce sprawiają, że owoce pozyskiwane w naszym kraju cechują się dobrymi walorami smakowymi. W przeszłości silnie zaznaczyła się dominacja uprawy truskawek dla przetwórstwa. Zwłaszcza odmiana ‘Senga Sengana’ spełniała oczekiwania zakładów przetwórczych, a uprawa truskawek generalnie stanowiła w niektórych latach intratne źródło dochodów nawet jeśli prowadzona była na nieznacznych areałach. W kraju wytworzyły się skupiska, swoiste strefy produkcji truskawek. Największa z nich znajduje się na północ od Warszawy, w okolicach Płońska. Ważne znaczenie ma także Grójecczyzna i Lubelszczyzna. Istotne ilości owoców produkowane są także w okolicach Chojnic na Pomorzu czy Bielin w Świętokrzyskiem. Pewna liczba gospodarstw truskawkowych zlokalizowana jest pod Wrocławiem oraz pod Szczecinem przy granicy z Niemcami. Wciąż duża część produkcji przeznaczana jest na zaopatrzenie zakładów przetwórczych. W ostatnich latach można jednak obserwować wzrost dynamiki zachodzących zmian. Chodzi tu zarówno o nowoczesne technologie jak i zmianę struktury uprawianych odmian.

Pierwsza z widocznych zmian to coraz ściślejsza specjalizacja. Powstała grupa gospodarstw dobrze usprzętowionych, o areale uprawy truskawek wynoszącym kilkanaście-kilkadziesiąt hektarów. Ich właściciele to osoby poszukujące najnowszej wiedzy, menedżerowie zarządzający dużymi projektami i zespołami pracowników. Zmieniają się także technologie uprawy. Produkcja szklarniowa jest bardzo kosztowna i obecny stopień zamożności społeczeństwa polskiego nie pozwala na jej rozwinięcie na większą skalę. Szybko rośnie za to liczba tuneli foliowych w których uprawia się szeroki wachlarz odmian zapewniających plon o bardzo dobrych walorach handlowych. Także w uprawie gruntowej zachodzą zmiany zmierzające do podniesienia produktywności oraz jakości. Chodzi też o redukcję nakładu pracy związanego z pozyskaniem każdego kilograma owoców. Są one coraz częściej uprawiane z myślą o zaopatrzeniu świeżego rynku, także eksportu. Takie formy zbytu zapewniają lepszą dochodowość zwłaszcza w obliczu importu mrożonych owoców z Afryki czy Europy Wschodniej. Truskawki deserowe w Polsce w tunelach produkuje się od początku maja. Odmiany owocujące w tradycyjnym terminie w gruncie wydają czerwone owoce jeszcze w pierwszej dekadzie lipca. Potem zaś konsumenci mogą cieszyć się owocami odmian powtarzających owocowanie, które uprawiane są zarówno w gruncie jak i w tunelach, gdzie ich zbiory można realizować aż do pierwszych przymrozków. Technologia produkcji oraz dobór odmian zapewnia, że smak i jakość polskich truskawek jest wyśmienita. Krajowe truskawki w lata o sprzyjającym przebiegu pogody można nabywać jeszcze w październiku.

Dotkliwym problemem staje się brak rąk do pracy. Zwłaszcza w sezonie 2020, gdy w związku z epidemią koronawirusa pozamykano granice europejskich krajów, może on przyjąć dramatyczne rozmiary. Branża silnie uzależniona jest od napływu pracowników sezonowych, głownie zza wschodniej granicy. Wiele wskazuje na to, że owoce na niektórych plantacjach nie zostaną zebrane. Innym kłopotem jest brak prawidłowego płodozmianu i uprawa truskawek w tych stanowiskach przez wiele lat bez przerwy. Wyzwaniem jest opanowanie groźnych chorób i szkodników glebowych. Oba te czynniki to akceleratory wdrażania nowych technologii, np. uprawy truskawek na rynnach pod osłonami. To wariant droższy, ale tak uprawiane truskawki są mniej podatne na znaczną część chorób zagrażających tradycyjnym uprawą, dzięki temu można ograniczyć liczbę zabiegów chemicznych, w takich technologiach uprawy coraz powszechniej korzysta się z ochrony biologicznej. Owoce uprawiane na wysokich zagonach czy też stołach są lepiej eksponowane i jeśli są odpowiednich rozmiarów pracownicy zbierają je szybciej. Jeśli jeszcze te owoce są bardzo dobrej jakości wówczas udaje się je dosyć dobrze sprzedać. W efekcie plantatora stać na wypłatę lepszych stawek pracownikom i w konsekwencji staje się on bardziej atrakcyjnym pracodawcą, skuteczniej rywalizującym o pracownika na trudnym rynku pracy.

Status truskawki jest wyjątkowy. Jest ona ulubionym owocem Polaków, najbardziej oczekiwanym owocem sezonowym. Jej konsumpcja w 2019 roku rosła najdynamiczniej na tle wszystkich owoców i warzyw. Konsumpcje truskawek deklaruje 98% Polaków. Jest to wynik imponujący i każe przypuszczać, że nie istnieje żadną bariera, która blokowałaby penetrację i wzrost częstotliwości konsumpcji. Tym cenniejszy jest fakt, plantatorzy połączyli siły, by budować nawyk codziennego spożywania filiżanki polskich truskawek, gdy trwa na nie sezon w Polsce, czyli od kwietnia do października.

Kampanię „Czas na polskie superowoce!” realizuje Krajowy Związek Grup Producentów Owoców i Warzyw przy współpracy 7 branżowych organizacji. Partnerami są Stowarzyszenie Plantatorów Truskawki, Stowarzyszenie Plantatorów Borówki Amerykańskiej, Stowarzyszenie Plantatorów Jagody Kamczackiej, Polskie Stowarzyszenie Plantatorów Porzeczek, Krajowe Zrzeszenie Plantatorów Aronii ARONIA POLSKA, Stowarzyszenie Plantatorów Mini Kiwi. Partnerem merytorycznym jest Fundacja Promocji Polskiej Borówki.

Kontakt:

Polecamy media społecznościowe kampanii polskich superowoców: