Produkujemy najwięcej owoców aronii na świecie, ale paradoksalnie nie znamy tego owocu tak dobrze. Świat poznał aronię szybciej niż my. Dla Koreańczyków, Japończyków, Chińczyków, aronia to polski superowoc. Pandemia tylko podbiła jej popularność. Koncentrat aronii i jej przetwory eksportujemy z wielkim powodzeniem. Historia aronii każe się jednak zastanowić. Kilkukrotnie była już ona na szczycie żywieniowych potrzeb, ale kiedy trwoga przemija, zapominamy, że ma ona najwięcej antyoksydantów ze wszystkich roślin na świecie. Zapraszamy do zapoznania się z sinusoidą popularności aronii i do jej spożywania.
Dodatkowym pretekstem do poznania walorów aronii jest obchodzony na cały świecie 29 września - Dzień Serca.
Aronia na rzeszę wiernych konsumentów. Wg. „Narodowych badań konsumpcji warzyw i owoców”, realizowanych przez Kantar, 2019-2023, co szósty Polak pije soki aroniowe lub jada jej przetwory. W szczycie pandemii koncentrat aronii był praktycznie niedostępny. Cały zapasy zostały spędzane do Azji, Stanów Zjednoczonych i Kanady. Wszystko to rynki, na których aronia jest znana i uprawiana.
Najzdrowszy owoc świata
Aronia to prawdziwie polska specjalność. Polska jest największym globalnym producentem czarnych, tych małych jagód o wielkim znaczeniu dla ludzkiego zdrowia.
Nasza aronia ma najwięcej antyoksydantów ze wszystkich roślin znanych człowiekowi. Na całym świcie nie ma rośliny, która ma więcej bioflawonoidów i antocjanów. Jest to owoc, który może znacznie zmniejszyć zużywanie tabletek, pigułek czy suplementów diety. Spożywając aronię organizm zwalcza dużo łatwiej wszelkie choroby. Szybciej wyrzuca z organizmu wolne rodniki, które nam szkodzą i osłabiają siłę obronną organizmu
- mówi Piotr Eggert, szkółkarz, który 45 lat temu zaczął interesować się aronią nad jej właściwościami.
- Aronia słusznie zasłużyła na miano superowocu. Jej owoce zawierają między innymi antocyjany i procyjanidyny, które mają silny potencjał antyoksydacyjny. Opisano też liczne działania prozdrowotne – przeciwutleniające, antymutagenne, przeciwnowotworowe, kardioprotekcyjne, hepatoprotekcyjne, gastroprotekcyjne, przeciwcukrzycowe, przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i immunomodulujące, które zostały wykazane dla ekstraktów z aronii w pracach in vitro jak i in vivo. Warto zatem pamiętać o codziennym spożywaniu aronii, sięganiu po jej przetwory przez cały rok – mówi dr Justyna Bylinowska, redaktor naczelna portalu Dietetcy.org.pl
Jak trwoga to aronia
W pandemii owoce aronii okazały się panaceum na wspomaganie organizmu w zmaganiach z covidem. Podobnie było 10 lat temu po wybuchu elektrowni Fukushimie, cała polska aronia trafiła wtedy do Azji. Po raz pierwszy aronię doceniono po Czarnobylu, wtedy popłynęła do Skandynawii.
- Wcześniej aronia była znana wąskiej grupie ludzi. Najwcześniej zauważyli ją Rosjanie, już w latach 70 była zalecana przy zwalczaniu chorób popromiennych. Do nas ta wiedza dotarła dopiero w 1986 roku. Od wybuchu w Czarnobylu zainteresowanie aronią, inaczej niż innymi owocami jagodowy (!), układa się po sinusoidzie. Górka jest zawsze, kiedy jest jakiś wypadek, nieszczęście, gdzieś świat przeraził się skażeniem czy dopada nas jakiś COVID, a potem jest spokojnie - dodaje Piotr Eggert.
Jako społeczeństwo łatwo tracimy motywację. Znika trwoga to potrafimy zauroczyć się reklamą i zapominamy o tym co w pełni naturalne. Czy tym razem będzie inaczej? Czy upowszechnimy przysłowiową filiżankę owoców jagodowych w codziennej diecie rodaków?
– pyta Piotr Eggert.
Owoce jagodowe to superżywność. Co ciekawe, chyba nigdzie na świecie nie uprawia się ich tak dużo. Mamy idealny dla nich klimat, łagodny, kontynentalny. Ciepłe dni i zimne noce, duże amplitudy temperatury rocznej. Świeże są dostępne przez 8 miesięcy. Jesteśmy największym producentem nie tylko aronii, również czarnej porzeczki, a ostatnio jagody kamczackiej – mówi Paweł Eggert, kontynuator rodzinnej pasji jaką jest hodowla i uprawa aronii.
Aronia to polski czarny skarb
Warto spożywać przetwory z tych owoców przez cały rok. Tym bardziej, że przetworzone owoce aronii zyskują nowe walory smakowe.
- Poza sezonem można korzystać z soków lub ich koncentratów, dżemów, owoców liofilizowanych lub suszonych oraz niskosłodzonych konfitur. Ważne, aby aronia stale gościła na naszym stole i w naszej diecie. Już jedna łyżka przetworów aroniowych realizuje dobowe zapotrzebowanie organizmu na polifenoli. Picie naturalnego soku z aronii już po kilku tygodniach może wspomóc walkę z wysokim ciśnieniem krwi. Warto sięgać po nie regularnie – mówi Monika Stromkie-Złomaniec, dietetyk kliniczny, prowadzi poradnię dietetyczną Z kaloriami na pieńku.
Spożywanie przetworów z aronii, np. herbatki lub domowego kompotu z jej owoców, może wspierać ochronę organizmu przed rozwojem miażdżycy, zawałem serca i udarem mózgu. Udział w tym ma m.in. zawarta w owocach aronii jest rutyna, która uszczelnia i wzmacnia naczynia krwionośne.
- W Polsce mamy stan podwyższonej uwagi z powodu COVID-19, ale jednocześnie są i będą zachorowania na grypę. Infekcja wirusowa i koronowirusowa powodują stany zapalne górnych dróg oddechowych, którym towarzyszy stres oksydacyjny. Sok z aronii ma właściwości antyoksydacyjne i przeciwzapalne, co wykazano w wielu badaniach. Aronia i jej przetwory mogą zmniejszać powikłania towarzyszące infekcjom wirusowym. Aronia może nam pomóc w trudnych czasach. Soki, dżemy, herbatki, liofilizowane owoce i inne produkty aroniowe są ważne w diecie ludzi zdrowych i chorych – wyjaśnia prof. n. farm. Iwona Wawer.
Aronią na zdrowie
Po Czarnobylu, w latach 80-tych, powstały pierwsze firmy, które zaczęły przetwarzać aronię. Była to między innymi Aronia S.A. stworzona przez śp. Marka Krzywickiego. Dziś do niedużej, acz prężnej grupy plantatorów, dołącza kolejne pokolenie. Rozwijają produkcję aronii i promują ją „na zdrowie”.
- Stawiamy na antocyjany. Świat poszukuje dziś antyoksydantów. W naszym klimacie, w tych owocach, jest ich najwięcej. Biedzimy o tym przypominać naszym rodakom w Światowym Dniu Serca – mówi dr Magdalena Kryska, plantator i przetwórca aronii, Korab Garden.
Dziś Światowy Dzień Serca - 29 września
Choroby układu krążenia: miażdżyca tętnic i nadciśnienie tętnicze to nawet dziś najczęstsze przyczyny przedwczesnych zgonów. Owoce jagodowe - zwłaszcza ciemne, takie jak aronia, czarna porzeczka, borówka wysoka, jeżyna, jagoda kamczacka i ich przetwory - są źródłem antocyjanów, cennych barwników, które wzmacniają ściany naczyń krwionośnych i obniżają ciśnienie krwi. Większość efektów działania antocyjanów z aronii wynika z ich wysokiej aktywności przeciwutleniającej.
Więcej o rekomendacjach żywieniowych dla osób z nadciśnieniem tętniczym w materiale pt. Naturalny sposób na nadciśnienie
Opracowanie sfinansowano ze środków Funduszu Promocji Owoców i Warzyw w ramach realizacji przez Krajowy Związek Grup Producentów Owoców i Warzyw kamp. „Czas na polskie superowoce! Edycja V”.
Projekt jest realizowany pod honorowym patronatem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Kompendium informacji o walorach polskich superowoców [tutaj]